O Ton Roosendaal αποκαλύπτει το μέλλον του Blender

Ton Roosendaal: «Δεν θέλω περισσότερους χρήστες, θέλω καλύτερους χρήστες»

Σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη στο κανάλι του YouTube Bad Decisions Studio, ο ιδρυτής του Blender, Ton Roosendaal, μίλησε για όλα: από τη δραματική διάσωση του λογισμικού από την αφάνεια, μέχρι το επαναστατικό του όραμα για το μέλλον και την αντισυμβατική του στάση απέναντι στην αγορά και το Hollywood.

Αυτό που ξεχωρίζει δεν είναι απλώς η ιστορία ενός δωρεάν προγράμματος, αλλά η φιλοσοφία πίσω από ένα ολόκληρο κίνημα που αλλάζει τους κανόνες της 3D βιομηχανίας.

Η Φιλοσοφία: ποιότητα έναντι ποσότητας

Ενώ οι περισσότερες εταιρείες λογισμικού κυνηγούν μανιωδώς την αύξηση των χρηστών τους, ο Ton Roosendaal έχει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση.

«Γιατί να με ενδιαφέρουν οι περισσότεροι χρήστες; Θέλω καλύτερους χρήστες», δηλώνει κατηγορηματικά.

Για τον Roosendaal, ο στόχος δεν είναι απλώς η διάδοση του Blender, αλλά η ενδυνάμωση της κοινότητάς του. Θέλει οι χρήστες του να εξελιχθούν, να γίνουν κορυφαίοι επαγγελματίες, να δημιουργήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις και να μπορούν να ζήσουν από την τέχνη τους.

«Πρέπει να επενδύσουμε στους χρήστες μας για να αποκτήσουν πρόσβαση στις αγορές και να βελτιωθούν», εξηγεί.

Αυτή η φιλοσοφία είναι εμφανής στην παγκόσμιας κλάσης ποιότητα των έργων που δημιουργούνται από μικρά στούντιο και μεμονωμένους καλλιτέχνες με το Blender.

Η Οικονομία στα χέρια της κοινότητας

Ίσως η πιο ριζοσπαστική ιδέα του Blender Foundation είναι η συνειδητή απόφασή του να μην εκμεταλλεύεται εμπορικά οτιδήποτε μπορεί να αποτελέσει πηγή εισοδήματος για την κοινότητά του. Γιατί όμως το επίσημο κανάλι του Blender στο YouTube δεν έχει ενεργοποιημένο το monetization;

«Αν το κάναμε, θα είχαμε ένα άδικο πλεονέκτημα», λέει ο Ton. «Αυτή δεν είναι η δική μας δουλειά. Είναι η δική σας δουλειά. Πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα σε ανθρώπους σαν εσάς να κάνουν αυτού του είδους τις επιχειρήσεις».

Γιαυτό το Foundation αποφεύγει σκόπιμα να πουλάει add-ons, να προσφέρει επί πληρωμή υποστήριξη ή να δημιουργεί εκπαιδευτικό υλικό, αφήνοντας αυτό το πεδίο ελεύθερο για την κοινότητα.

«Παραδίδουμε την οικονομία στην κοινότητά μας. Όχι μόνο στην εκπαίδευση, αλλά στην αγορά, στη διδασκαλία, σε όλα».

Πώς η Κοινότητα έσωσε το Blender

Η ιστορία του Blender θα μπορούσε να είχε τελειώσει άδοξα, θαμμένη στα ερείπια της πιο παράλογης εποχής του ίντερνετ. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, κατά τη διάρκεια της περίφημης “Φούσκας του Dot-com”, οι επενδυτές έριχναν εκατομμύρια σε οτιδήποτε τεχνολογικό, βασισμένοι σε υποσχέσεις και όχι σε πραγματικά έσοδα.

Μέσα σε αυτή την παράνοια, οι επενδυτές προσέγγισαν τον Ton Roosendaal.
Είδαν ένα δωρεάν πρόγραμμα με μια παθιασμένη κοινότητα και το αποτίμησαν στον εξωπραγματικό αριθμό των 10 εκατομμυρίων δολλαρίων. Η πικρή αλήθεια; Όπως αποκαλύπτει ο Ton, η “εταιρεία” του Blender εκείνη τη στιγμή ήταν «εγώ και μισός απλήρωτος υπάλληλος».

Όμως αυτή η φουσκωμένη αποτίμηση ήταν το “τυράκι”. Οι επενδυτές έριξαν 5-6 εκατομμύρια στην εταιρεία, αλλά σε αντάλλαγμα πήραν τον απόλυτο έλεγχο, κατέχοντας το 90% των μετοχών. Ο Ton, από δημιουργός, βρέθηκε να είναι ένας μικρός μέτοχος στο ίδιο του το δημιούργημα.

Όταν η φούσκα έσκασε, το επιχειρηματικό σχέδιο απέτυχε και οι επενδυτές αποφάσισαν να κόψουν τα περιττά έξοδα. Η απόφασή τους ήταν ψυχρή και τελεσίδικη: θα έπαιρναν το λογισμικό, που νόμιμα τους ανήκε, και θα το «κλείδωναν σε ένα συρτάρι για να πετάξουν το κλειδί».

Η μπλόφα του Roosendaal

Τότε ο Ton έκανε μια κίνηση-ματ που ήταν ουσιαστικά μπλόφα. Ήξερε ότι δεν μπορούσε να τους ανταγωνιστεί οικονομικά και τους προσέφερε 100.000 ευρώ, ένα ποσό ελάχιστο μπροστά στην επένδυσή τους, με ένα πανίσχυρο επιχείρημα: «Το Blender χωρίς εμένα και την κοινότητά του είναι άχρηστο. Κανείς άλλος δεν θα σας δώσει ποτέ ούτε ένα ευρώ γι’ αυτό».

Οι επενδυτές κατάλαβαν ότι είχαν στα χέρια τους ένα άψυχο περιουσιακό στοιχείο. Δέχτηκαν τη συμφωνία. Το καλοκαίρι του 2002 μέσα σε μόλις επτά εβδομάδες, σε μια εποχή χωρίς τα σημερινά social media, η κοινότητα αγκάλιασε την καμπάνια και συγκέντρωσε ολό το ποσό.

Αυτή η κίνηση δεν έσωσε απλώς το Blender. Έγραψε ιστορία ως μία από τις πρώτες επιτυχημένες καμπάνιες crowdfunding και παραμένει η μοναδική φορά που μια κοινότητα χρηστών αγόρασε πίσω το λογισμικό της για να το απελευθερώσει.

Το Μέλλον του Blender: Όραμα για το 2030

Όμως πώς φαντάζεται ο Ton Roosendaal το Blender το 2030; Η απάντησή του είναι συναρπαστική:

1. Δημιουργία σε πραγματικό xρόνο (Real-time Viewport με physics):

Φαντάσου το Viewport του Blender να λειτουργεί σαν μια ζωντανή, διαδραστική σκηνή που παίζει συνέχεια, χωρίς να χρειάζεται να κάνεις “bake” ή “render” για να δεις το αποτέλεσμα.

Θα μπορείς, για παράδειγμα, να ανάψεις μια φωτιά, να προσθέσεις καπνό, να βάλεις έναν χαρακτήρα με ρούχα (cloth simulation) να περάσει μέσα από τον καπνό και να δεις τα πάντα να αντιδρούν ζωντανά.

Η ιδέα είναι η δημιουργία να μοιάζει με σκηνοθεσία ταινίας: λες «Action!», οι χαρακτήρες και τα αντικείμενα δρουν σύμφωνα με τους κανόνες της φυσικής, και εσύ απλώς καταγράφεις το αποτέλεσμα όταν είσαι ικανοποιημένος.

2. Το Blender ως “Μηχανή” για εφαρμογές (Application Templates):

Αυτό είναι ίσως το πιο επαναστατικό. Σκοπός είναι να μπορείς να αποθηκεύσεις ένα αρχείο .blend όχι ως ένα project, αλλά ως μια αυτόνομη εφαρμογή.

Όταν κάποιος θα ανοίγει αυτό το αρχείο, δε θα βλέπει το κλασικό περιβάλλον του Blender, αλλά μόνο το περιεχόμενο που έφτιαξες.

Παραδείγματα χρήσης:

• Μια αρχιτεκτονική περιήγηση σε ένα κτίριο.
• Ένα διαδραστικό 3D εγχειρίδιο για ένα προϊόν.
• Μια εικονική εμπειρία σε ένα μουσείο.
• Ένα μικρό παιχνίδι ή puzzle.

Ουσιαστικά, το Blender μετατρέπεται σε ένα εργαλείο για να φτιάχνεις μικρές, διαδραστικές 3D εμπειρίες που οι χρήστες σου μπορούν να “τρέξουν” απευθείας.

3. Τοπική και Προσωπική Τεχνητή Νοημοσύνη:

Η προσέγγισή τους στην AI είναι να μην εξαρτάται από το cloud και τις μεγάλες εταιρείες. Το όραμα είναι για εργαλεία AI που τρέχουν τοπικά στον υπολογιστή σου.

Ο Roosendaal δίνει ένα συγκεκριμένο παράδειγμα ενός project από φοιτητή του Stanford: μια AI ενσωματωμένη στο Blender που μαθαίνει αποκλειστικά από τις δικές σου ενέργειες. Φαντάσου, λέει, να κάνεις μια επαναλαμβανόμενη εργασία (π.χ. τη δημιουργία ενός tile texture) και η AI να εμφανίζεται λέγοντας: «Σε έχω δει να το ξανακάνεις αυτό. Μπορώ να το τελειώσω εγώ για σένα;». Αυτή είναι η AI που οραματίζεται: ένα εργαλείο που επιταχύνει τη ροή εργασίας σου, όχι ένα που αντικαθιστά τη δημιουργικότητά σου.

Με λίγα λόγια, το μέλλον του Blender δεν εστιάζει απλώς σε καλύτερα εργαλεία μοντελισμού ή rendering, αλλά στο να μετατραπεί σε μια πλατφόρμα διαδραστικής δημιουργίας που δίνει στους καλλιτέχνες τη δύναμη να φτιάχνουν ολοκληρωμένα προϊόντα και εμπειρίες.

Blender, AI και Hollywood: μια διαφορετική προσέγγιση

Η Ριζοσπαστική στάση απέναντι στην ΑΙ

Σε αντίθεση με τη γενική τάση της βιομηχανίας, ο Ton Roosendaal τοποθετείται με έντονο σκεπτικισμό απέναντι στο κυρίαρχο μοντέλο της τεχνητής νοημοσύνης, εκφράζοντας τρεις βασικές ανησυχίες: το πρόβλημα της ιδιοκτησίας, την εξάρτηση από τους τεχνολογικούς κολοσσούς και την υποβάθμιση της ποιότητας.

Η Κριτική στο σημερινό μοντέλο της AI

Ο Roosendaal δεν μασάει τα λόγια του, χαρακτηρίζοντας τη μέθοδο εκπαίδευσης των σημερινών μοντέλων AI ως «κλοπή» (“stealing”). Είναι κατηγορηματικά αντίθετος στην πρακτική των μεγάλων εταιρειών (όπως OpenAI, Adobe, Autodesk) να χρησιμοποιούν δισεκατομμύρια εικόνες και δεδομένα από το διαδίκτυο χωρίς σεβασμό στα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών.

Θεωρεί ότι αυτό το μοντέλο, που βασίζεται σε τεράστια data centers «με 20.000 κάρτες Nvidia που τα διαχειρίζεται μια εταιρεία δισεκατομμυριούχου», είναι ένα «κρυφό μαύρο κουτί» που αφαιρεί τον έλεγχο από τον καλλιτέχνη.

Η Θεωρία της «Κατάρρευσης» και οι περιορισμοί της AI

Ίσως η πιο ενδιαφέρουσα άποψή του είναι η θεωρία της «κατάρρευσης της ποιότητας». Υποστηρίζει ότι καθώς το διαδίκτυο γεμίζει με περιεχόμενο που παράγεται από AI, τα μελλοντικά μοντέλα θα εκπαιδεύονται σε αυτά τα δεδομένα. Το αποτέλεσμα; Η ποιότητα θα πέφτει συνεχώς, γιατί η AI θα εκπαιδεύεται στη δική της, συχνά μέτρια, παραγωγή.

Όπως λέει χαρακτηριστικά, «Η AI είναι καλή στο μέτριο, όχι στην αριστεία». Προβλέπει ότι αυτό θα οδηγήσει σε μια ανατίμηση της ανθρώπινης δεξιοτεχνίας και της αριστείας, κάνοντας επαγγέλματα όπως του ξυλουργού, του καλλιτέχνη ή του κομμωτή πιο πολύτιμα, ενώ επαγγέλματα που βασίζονται σε κανόνες και μέσους όρους (όπως λογιστές ή δικηγόροι) θα αυτοματοποιηθούν.

Η Σχέση με τη Βιομηχανία: συνεργασία αντί για υποτέλεια

Η ίδια φιλοσοφία ισχύει και για τη σχέση του με τη βιομηχανία. Η διάσημη φράση του τα λέει όλα: «Δε θέλω το Blender να είναι στο Hollywood. Θέλω το Hollywood να είναι στο Blender». Το μήνυμα είναι σαφές: αντί να ζητούν από το Blender να προσαρμοστεί στις ανάγκες τους, οι μεγάλες εταιρείες καλούνται να συμμετάσχουν, να συνεισφέρουν στον ανοιχτό κώδικα και να γίνουν μέρος της κοινότητας.

Μια αλλαγή νοοτροπίας που ήδη αρχίζει να αποδίδει καρπούς, με εταιρείες όπως η ILM (Industrial Light & Magic) να συνεισφέρουν κώδικα στο project.

Αυτή η προσέγγιση αποδεικνύεται όλο και πιο επιτυχημένη, καθώς κολοσσοί από κρίσιμους τομείς της ψηφιακής δημιουργίας εντάσσονται στο Blender Development Fund ως Επίσημοι Χορηγοί (Corporate Patrons).

Η Wacom, η αδιαμφισβήτητη ηγέτιδα στις ταμπλέτες σχεδίασης, η Pico, μια από τις κορυφαίες εταιρείες στην κατασκευή VR headsets, και η Bolt Graphics, που προσφέρει εξειδικευμένες λύσεις render farm, επενδύουν πλέον ενεργά στο μέλλον του λογισμικού. Αυτές οι κινήσεις δεν αποτελούν απλώς οικονομική ενίσχυση, αλλά μια ισχυρή ψήφο εμπιστοσύνης που επιβεβαιώνει τον κεντρικό ρόλο του Blender στο παγκόσμιο οικοσύστημα της 3D δημιουργίας.

Δωρεάν για πάντα

Το Blender είναι κάτι περισσότερο από ένα δωρεάν λογισμικό. Είναι ένα ζωντανό παράδειγμα του πώς η δύναμη μιας κοινότητας, καθοδηγούμενη από ένα ισχυρό όραμα, μπορεί όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά και να πρωτοπορήσει, θέτοντας τους δικούς της κανόνες σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο!

---

Θέλετε κι εσείς να μάθετε Blender; Αν ενδιαφέρεστε για εξατομικευμένη εκπαίδευση πάνω στο Blender για εσάς ή την εταιρεία σας, επικοινωνήστε στα social media του 3dTrek ή στη σελίδα των μαθημάτων!